Lobith zal er alles aan doen om de processie te behouden

Processie

De Lobithse kermis en de processie zijn al 245 jaar onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Maar bestaat deze godsdienstige plechtigheid nog lang nu de katholieke kerk in Lobith dreigt te sluiten?

“Wij hebben vanzelfsprekend zorgen over de sluiting van de kerk en de gevolgen voor de processie”, zegt Henk van Aalten namens de organisatie van de processie. “Maar ik kan bij voorbaat zeggen dat wij er alles aan gaan doen om mogelijkheden te vinden om toch door te kunnen gaan.”

De processie tijdens het schuttersfeest in Lobith en Tolkamer is een eeuwenoude traditie. Van origine is het een godsdienstige plechtigheid in de vorm van een optocht, waarbij gelovigen hun geloof openbaar belijden. In Lobith loopt sinds 1775 op de zondag na Hemelvaartsdag tijdens het schuttersfeest steevast een lange stoet mensen vanuit de kerk langs vier rustaltaren. Hier klinken gebeden of worden kerkelijke liederen gezongen. Dit jaar is het de 245ste keer.

“Eigenlijk zou het de 247ste keer zijn, maar door de coronapandemie gingen de laatste twee edities niet door”, aldus Van Aalten.

 

Het zijn spannende tijden voor de organisatie, vanwege de dreigende sluiting van de kerk in het dorp. Deze zomer hakt het parochiebestuur een knoop door voor de katholieke kerken in Doesburg, Duiven en Lobith. Het is nog geen uitgemaakte zaak, maar de kans is groot dat de kerk sluit wegens teruglopende bezoekersaantallen.

Van Aalten: “Zolang de kerk aan de eredienst is onttrokken en nog geen bestemming heeft, kunnen we die gebruiken. Wij vrezen meer voor de naastgelegen pastorie. Die leent zich eerder voor bijvoorbeeld woningbouw, maar in de kelders is onze werkruimte en hebben wij onze spullen opgeslagen. Dan moeten we een andere ruimte vinden.”

Volgens Van Aalten is er ook niet direct een man overboord als de kerk wel definitief sluit. De processie zomaar laten verdwijnen, daar voelt hij namelijk weinig voor: “Het gaat om de rondtocht langs de altaren, maar het zou wel zonde zijn. Iedere zondag tijdens de Lobietse kermis zit de kerk stampvol. Als je na de dienst naar buiten stapt, daar de muziek en de attracties hoort, dan weet je dat de kermis echt is begonnen.”

Decennialang was de processie het officiële startsein van de schuttersfeesten. Dat is inmiddels al enkele jaren niet meer het geval. Schutterijen Excelsior en Eendracht Maakt Macht beginnen respectievelijk op vrijdag en zaterdag met hun feestweekend.

Een andere zorg voor de organisatie was het voortbestaan na corona. ,,Wij waren aangenaam verrast om te merken dat er veel enthousiasme was bij de groepen en verenigingen die standaard deelnemen. Ook onze tientallen vrijwilligers staan te springen”, vertelt Van Aalten.

“Alleen is het de laatste jaren moeilijk om kinderen te vinden die mee willen lopen als bruidje (meisjes) of lantaarndrager (jongen). Ook voor dit jaar kunnen zij zich nog melden.”

Zondag is het weer zover. Speciaal voor de 245ste editie hangt de organisatie bijzondere vaandels in de kerk. Van Aalten: “Deze liggen normaal veilig opgeslagen in het depot van het Liemers museum. Vanaf de jaren 90 halen we iedere vijf jaar deze vlaggen op. Zo blijft het speciaal.”

Verbod op processies gold niet in de Liemers

De processie in Lobith is een van de vijf nog bestaande processies in de Liemers. Alleen in Oud- Zevenaar, Loo, Duiven en Groessen trekt de kleurrijke stoet nog jaarlijks door het dorp. In Groessen werd na 2019 wel gekeken naar een andere invulling van de processie.

In Nederland zijn überhaupt weinig processies. Dat heeft alles te maken met een verbod op deze katholieke activiteit dat tussen 1848 en 1983 gold in ons land.

Ondanks de vrijheid van godsdienst vreesden protestanten voor een roomse opleving door de manifestatie van dit geloof in de openbaarheid. Daarom werd het verboden. ”
“Alleen in de Liemers mocht het wel. Wij hoorden toen nog bij Pruisen (voormalige staat in het huidige Duitsland, PG). Toen onze regio bij Nederland kwam is er een privilege opgenomen dat de processies mochten blijven bestaan”, zegt Henk van Aalten van de Lobithse processie.”
Er zat één restrictie aan: als we het één jaar niet zouden organiseren. verviel ons recht om de processie te houden. Gelukkig geldt dat nu niet meer. Vanwege corona is er na 2019 geen processie meer geweest in Lobith.”

De vrouwen strijken, de mannen doen het zware werk

De processie in Lobith kan niet bestaan zonder de noeste arbeid van de organisatie én de vier buurten die helpen bij de opbouw van het geheel.

De ‘buurt Zwarte Sluis’ is al decennialang verantwoordelijk voor de opbouw van het rustaltaar in hun straat. “Maar ook met het ophangen van de vlaggen, bestellen van bloemstukken het vegen van de straat. De route moet immers schoon zijn”, zegt Maria Snip. Zij is al vijftig jaar betrokken bij de opbouw. “Maar de vier buurten die dit doen zijn al vanaf de jaren 20 verantwoordelijk voor hun eigen altaar.”

Om alles in goede banen te leiden is er zelfs een draaiboek. Snip: “Rond hemelvaart komen ze de spullen brengen. Bijvoorbeeld de vlaggen. De buurvrouwen strijken die. Wij zorgen ook voor het aankleden van het altaar.”

“De mannen zijn op zondagochtend voor het zware werk. Zij komen rond half negen ’s morgens binnendruppelen. Drinken een kop koffie en gaan aan de slag. Na de tijd gaan ze op een drafje naar huis om te douchen. Dan kan de kermis echt beginnen.”

Volgens De Lobithse heeft haar buurt nog voldoende mensen, maar is het voor de overige drie zoeken naar vrijwilligers. “Al helpt mijn hele familie ook mee en dat zijn er best een aantal. Niet iedereen woont meer in deze buurt, maar ze hebben zo’n band met dit alles dat ze gewoon terugkomen om te helpen.”

Uit de Gelderlander van 27 mei 2022. Pim Gerritzen.

Foto’s: Maria Snip en Henk van Aalten.